تهیه و تنظیم: الهه فراهانی

کارشناس توسعه روابط فرهنگی اروپا - امریکا

جشنواره فیلم ونیز ۲۰۲۵: نوآوری، سیاست و تکامل سینما

جشنواره فیلم ونیز، قدیمی‌ترین جشنواره سینمایی جهان که از سال ۱۹۳۲ آغاز شده، هر ساله به عنوان یکی از مهم‌ترین رویدادهای فرهنگی جهان شناخته می‌شود. این جشنواره نه تنها بستری برای نمایش فیلم‌های برتر است، بلکه پلی میان هنر سینما و مسائل اجتماعی، سیاسی و فرهنگی ایجاد می‌کند. هشتاد و دومین دوره جشنواره ونیز در سال ۲۰۲۵ از ۲۷ اوت تا ۶ سپتامبر برگزار شد و با تمرکز بر تنوع فرهنگی، مسائل جهانی مانند جنگ و مهاجرت، نوآوری‌های تکنولوژیکی مانند هوش مصنوعی، و پایداری زیست‌محیطی، توجه زیادی را به خود جلب کرد [1][2]. در مقایسه، هشتاد و یکمین دوره در سال ۲۰۲۴ از ۲۸ اوت تا ۷ سپتامبر برگزار شد و بیشتر بر درام‌های شخصی و مسائل انسانی تمرکز داشت. در این مقاله، به بررسی جشنواره ۲۰۲۵، هیئت داوران با تأکید بر حضور محمد رسول‌اف، مراسم اختتامیه با توضیح نسخه‌های بازسازی‌شده و تشویق‌های ایستاده، تفاوت‌هایش با ۲۰۲۴، و دید جدیدی نسبت به این رویداد می‌پردازیم، با تأکید بر اینکه چگونه ونیز به عنوان یک جشنواره پیشرو، سینما را به سمت آینده‌ای پویاتر هدایت می‌کند. همچنین، به حضور سینمای ایران در این دو سال و نگرش جشنواره نسبت به آن پرداخته خواهد شد.

جشنواره ونیز ۲۰۲۵: لحظات برجسته، هیئت داوران، اختتامیه و تشویق‌های ایستاده

دوره ۲۰۲۵ با حضور کارگردانان برجسته‌ای مانند جیم جارموش، پائولو سورنتینو و یورگوس لانتیموس همراه بود و بیش از ۲۱ فیلم در بخش رقابتی اصلی حضور داشتند [3]. هیئت داوران این دوره به ریاست الکساندر پین، کارگردان آمریکایی برنده اسکار، تشکیل شد و شامل چهره‌هایی مانند محمد رسول‌اف (فیلمساز ایرانی)، فرناندا تورس(بازیگر و نویسنده برزیلی)، کریستیان مونجیو (کارگردان رومانیایی برنده نخل طلای کن)، استفان بریزه (کارگردان فرانسوی)، مائورا دلپرو (کارگردان ایتالیایی)، و ژائو تائو (بازیگر و تهیه‌کننده چینی) بود [4]. محمد رسول‌اف به عنوان تنها عضو ایرانی این هیئت، نقشی کلیدی در ارزیابی فیلم‌ها و انتخاب برندگان جوایزی مانند شیر طلایی و شیر نقره‌ای ایفا کرد [5]. این جشنواره با اعطای جوایز زندگی‌نامه‌ای به ورنر هرتزوگ و تمرکز بر فیلم‌های سیاسی، مانند مستندهایی درباره غزه، و همچنین موضوعات پایداری زیست‌محیطی، نشان داد که سینما می‌تواند ابزاری برای نقد اجتماعی و آگاهی‌بخشی باشد. [6] [2]

مراسم اختتامیه 2025 در تاریخ ۶ سپتامبر در سالن سالا گرانده برگزار شد و با حضور ستارگان هالیوود مانند برد پیت، واکین فینیکس و آلفونسو کوآرون به عنوان تهیه‌کننده اجرایی، توجه جهانی را جلب کرد [7]. مراسم با ادای احترام به جورجو آرمانی، طراح مد ایتالیایی که در ۹۱ سالگی درگذشت، همراه بود و تشویق ایستاده طولانی برای او انجام شد [8]. کاوتار بن هانیا، کارگردان فیلم The Voice of Hind Rajab، در سخنرانی دریافت جایزه خود خواستار پایان دادن به خشونت در غزه شد، که لحظه‌ای احساسی و تأثیرگذار در مراسم بود [9]. در بخشVenice Classics ، تسخه‌های بازسازی‌شده فیلم‌های کلاسیک که از نظر فنی (کیفیت تصویر و صدا) مرمت شده بودند، به نمایش درآمدند. فیلم Bashu, the Little Stranger ساخته بهرام بیضایی، محصول ۱۹۸۶، که توسط استودیو روشنا و با حمایت کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان مرمت شده بود، جایزه بهترین فیلم بازسازی‌شده را دریافت کرد [10][11]. این بخش نشان‌دهنده تعهد جشنواره به حفظ میراث سینمایی و ارائه آثار کلاسیک با کیفیت بهتر به مخاطبان امروزی بود.

تشویق‌های ایستاده در جشنواره ونیز ۲۰۲۵ نشان‌دهنده استقبال پرشور تماشاگران از برخی فیلم‌ها بود. فیلم‌های زیر به دلیل تأثیرگذاری عمیق خود، تشویق‌های ایستاده طولانی دریافت کردند:

• The Voice of Hind Rajab به کارگردانی کاوتار بن هانیا: این فیلم دراماتیک درباره دختری فلسطینی در غزه، با ۲۳ دقیقه تشویق ایستاده، رکورد طولانی‌ترین تشویق در تاریخ جشنواره ونیز را شکست. تماشاگران با اشک و شعارهای «فلسطین آزاد» به این فیلم واکنش نشان دادند، که نشان‌دهنده تأثیر عاطفی و سیاسی آن بود. [14] [13] [12]
• Father Mother Sister Brother  به کارگردانی جیم جارموش: این فیلم که شیر طلایی را برد، ۲۱ دقیقه تشویق ایستاده دریافت کرد، یکی از طولانی‌ترین تشویق‌ها در جشنواره. حضور بازیگرانی مانند کیت بلانشت و آدام درایور و داستان‌های مرتبط آن، توجه زیادی جلب کرد. [16] [15]
• The Smashing Machine  به کارگردانی بنی سفدی: این فیلم با بازی دواین جانسون و امیلی بلانت، ۱۵ دقیقه تشویق ایستاده دریافت کرد. واکنش احساسی جانسون به این استقبال، لحظه‌ای به‌یادماندنی در جشنواره بود. [18] [17]
• La Grazia  به کارگردانی پائولو سورنتینو: این فیلم عاشقانه ایتالیایی با بازی تونی سرویلو، ۸ دقیقه تشویق ایستاده دریافت کرد و به عنوان یکی از آثار برجسته جشنواره مورد تحسین قرار گرفت. [19]

برندگان اصلی بخش رقابتی عبارت بودند از:

• شیر طلایی (بهترین فیلم): Father Mother Sister Brother به کارگردانی جیم جارموش، که با استقبال منتقدان روبرو شد و به عنوان فیلمی سیاسی و هنری توصیف شد. [20] [7]
• شیر نقره‌ای (جایزه بزرگ هیئت داوران): The Voice of Hind Rajab به کارگردانی کاوتار بن هانیا، فیلمی درباره غزه که به عنوان یکی از شوکه‌کننده‌ترین آثار جشنواره شناخته شد.[9]
• بهترین کارگردان: بنی سفدی برای  The Smashing Machine  [21]
• بهترین بازیگر زن: شین ژیلی برای  The Sun Rises on Us All  [22]
• بهترین بازیگر مرد: تونی سرویلو برای  La Grazia [22]

علاوه بر این، جشنواره شامل بخش‌های جانبی مانند Replay AI Film Festival بود که فیلم‌های ساخته‌شده با هوش مصنوعی را نمایش داد و نشان‌دهنده ورود فناوری به سینما بود [23]. فیلم‌های آسیایی و آفریقایی نیز حضور پررنگی داشتند، مانند Hijra از عربستان سعودی که جایزه NETPAC را برد. [24]

جشنواره ونیز ۲۰۲۴: تمرکز بر درام‌های انسانی و اختتامیه

دوره ۲۰۲۴ با ریاست هیئت داوران ایزابل هوپر، بازیگر فرانسوی، و با حضور داورانی مانند جیمز فرانکو، آندرو هوم و آگنیژکا هولاند برگزار شد [25]. این دوره بیشتر بر فیلم‌های دراماتیک و شخصی تمرکز داشت. مراسم اختتامیه 2024 در ۷ سپتامبر در سالا گرانده برگزار شد و با حضور ستارگانی مانند نیکول کیدمن و جورج کلونی، همراه با فرش قرمزی باشکوه، به پایان رسید [26]. مراسم با تجلیل از سیگورنی ویور، که جایزه شیر طلایی افتخاری دریافت کرد، آغاز شد و اجرای اسووا آلویتی، مدل و بازیگر ایتالیایی، به عنوان مجری، فضای مراسم را جذاب‌تر کرد [27]. در این مراسم، برخی برندگان مانند نیکول کیدمن برای فیلم Babygirl سخنرانی‌های احساسی ارائه کردند که بر تأثیرات انسانی فیلم‌هایشان تأکید داشت [28]. بخش Venice Classics نیز در این سال فعال بود و نسخه‌های بازسازی‌شده فیلم‌هایی مانند Ake Bono به کارگردانی نانی مورتی نمایش داده شد و جایزه بهترین فیلم بازسازی‌شده را دریافت کرد [29]. برخی از فیلم‌هایی که در ۲۰۲۴ تشویق ایستاده دریافت کردند شامل:

• The Room Next Door  به کارگردانی پدرو آلمودوار: این فیلم ۱۷ دقیقه تشویق ایستاده دریافت کرد و به دلیل داستان احساسی و بازی‌های قوی جولین مور و تیلدا سوینتون مورد تحسین قرار گرفت [30]
• Wolfs  به کارگردانی جان واتس: با بازی برد پیت و جورج کلونی، این فیلم ۴ دقیقه تشویق ایستاده دریافت کرد. [31]
• The Order  به کارگردانی جاستین کورزل: با حضور جود لا، این فیلم نیز تشویق ایستاده دریافت کرد، هرچند مدت دقیق آن ذکر نشده است. [32]

برندگان اصلی بخش رقابتی شامل:

• شیر طلایی: The Room Next Door به کارگردانی پدرو آلمودوار، که اولین جایزه اصلی او از یک جشنواره بزرگ سینمایی مانند ونیز، کن یا برلین بود. [34]
• بهترین کارگردان: برادی کوربت برای The Brutalist. [35]
• بهترین بازیگر زن:  نیکول کیدمن برای Babygirl [35]
• بهترین بازیگر مرد: ونسان لیندون M. le Maudit [35]

تفاوت‌های کلیدی بین ۲۰۲۵ و 2024

تفاوت‌های این دو دوره نه تنها در برندگان، هیئت داوران، تشویق‌های ایستاده و مراسم اختتامیه، بلکه در تم‌ها و رویکردها قابل مشاهده است:

• تم‌ها و محتوا 2024: بیشتر بر مسائل شخصی و انسانی مانند روابط خانوادگی و هویت تمرکز داشت، در حالی که ۲۰۲۵ به سمت مسائل سیاسی، جهانی و پایداری زیست‌محیطی گرایش پیدا کرد. برای مثال، فیلم The Voice of Hind Rajab در ۲۰۲۵ به عنوان یک اثر ضدجنگ برجسته شد، در حالی که ۲۰۲۴ کمتر به چنین موضوعاتی پرداخت [36][37]. همچنین، ۲۰۲۵ تنوع فرهنگی بیشتری داشت، با حضور قوی‌تر فیلم‌های آسیایی و آفریقایی. [38]
• نوآوری‌های تکنولوژیکی2025: با معرفی فیلم‌های AI و بخش‌هایی مانند Replay Film Festival ، گام بزرگی به سمت آینده دیجیتال برداشت، چیزی که در ۲۰۲۴ کمتر دیده می‌شد. [23]
• هیئت داوران: در ۲۰۲۴، ایزابل هوپر با تیمی بین‌المللی از جمله جیمز فرانکو و آگنیژکا هولاند، فضایی متمرکز بر درام‌های هنری ایجاد کرد [25]. در ۲۰۲۵، حضور محمد رسول‌اف در کنار الکساندر پین و کریستیان مونجیو، نگاهی جهانی‌تر و سیاسی‌تر به انتخاب‌ها افزود. [5] [4]
• تشویق‌های ایستاده: تشویق‌های ۲۰۲۵ طولانی‌تر و پرشورتر بودند، به‌ویژه برای The Voice of Hind Rajab  (23 دقیقه) و Father Mother Sister Brother (21 دقیقه)، در مقایسه با ۲۰۲۴ که طولانی‌ترین تشویق برای The Room Next Door (17 دقیقه) بود. [30] [15] [12]
• مراسم اختتامیه: مراسم ۲۰۲۴ با تمرکز بر درام‌های انسانی و حضور ستارگان هالیوود، فضایی گرم و احساسی داشت [26]. در مقابل، اختتامیه ۲۰۲۵ با سخنرانی‌های سیاسی، ادای احترام به جورجو آرمانی، و نمایش نسخه‌های بازسازی‌شده مانند Bashu, the Little Stranger، حالتی متعهدتر و جهانی‌تر داشت. [10] [9] [8]
• تاریخ و ساختار: هر دو دوره تقریباً مشابه بودند (۱۰-۱۱ روز)، اما ۲۰۲۵ با تمرکز بر "فیلم‌های سریالی" و ارتباط بیشتر با جامعه هنری، نوآوری‌های ساختاری داشت [39]. تعداد فیلم‌های رقابتی در هر دو سال حدود ۲۰-۳۰ بود، اما ۲۰۲۵ بودجه‌های متنوع‌تری (از ۲۰۰ هزار تا ۵ میلیون یورو) برای فیلم‌های آفریقایی داشت. [40]
• تأثیر بر جوایز فصل: جوایز ۲۰۲۵ ممکن است فصل جوایز را با فیلم‌های سیاسی تغییر دهد، در حالی که ۲۰۲۴ بر فیلم‌های اسکاری مانند آثار آلمودوار تمرکز داشت. [36]

سینمای ایران در جشنواره ونیز: حضور و نگرش جشنواره

سینمای ایران در سال‌های اخیر به دلیل توانایی‌اش در به تصویر کشیدن داستان‌های عمیق انسانی و اجتماعی، جایگاه ویژه‌ای در جشنواره ونیز داشته است. در سال ۲۰۲۴، فیلم‌های ایرانی بیشتر بر مسائل اجتماعی داخلی مانند روابط خانوادگی، چالش‌های روزمره و موضوعات فرهنگی تمرکز داشتند. فیلم‌هایی مانند Shahed (The Witness)  به کارگردانی نادر سعیدوار (با همکاری جعفر پناهی) در بخش Orizzonti Extra، Nime  baz, nime basteh (Ajar)  در Orizzonti، و Boomerang به کارگردانی شهاب فتوحی در Giornate   degli Autori  به نمایش درآمدند [41][42][43][44]. این آثار به دلیل سبک واقع‌گرایانه و نگاه حساس به مسائل اجتماعی مورد توجه قرار گرفتند، اما جوایز عمده‌ای دریافت نکردند. [46] [45]

در سال ۲۰۲۵، سینمای ایران رویکردی گسترده‌تر به مسائل انسانی و جهانی داشت، با تمرکز بر موضوعاتی مانند مهاجرت و هویت. فیلم‌هایی مانند Komedie elahi (Divine Comedy) در بخش  Orizzonti، Inside  Amir  به کارگردانی امیر عزیزی (برنده جایزه برتر GdA Director's Award در Venice Days)، و چند مستند درباره زندگی ایرانیان در خارج از کشور در Venice Days نمایش داده شدند [7][47][36][21][48]. همچنین، فیلم کلاسیک Bashu, the Little Stranger اثر بهرام بیضایی در بخش Venice Classics به نمایش درآمد و جایزه بهترین فیلم بازسازی‌شده را دریافت کرد [10][22]. علاوه بر این، انیمیشن Less Than Five Grams of Saffron ساخته نگار متولی جایزه ویژه هیئت داوران بخش آثار تجربه‌محور (Immersive) را کسب کرد [49]. در بخش فیلم‌های کوتاه، آثاری مانند:Last Days of Summer  The  در بخش Orizzonti Short Films  نمایش داده شد و مورد توجه منتقدان قرار گرفت [50]. حضور محمد رسول‌اف به عنوان تنها ایرانی در هیئت داوران بخش اصلی، نشان‌دهنده تأثیرگذاری سینمای ایران در تصمیم‌گیری‌های جشنواره بود [5]. این حضور گسترده نشان‌دهنده توجه سینمای ایران به موضوعات جهانی‌تر بود.

از نظر نگرش جشنواره، در سال ۲۰۲۴، ونیز سینمای ایران را به عنوان بخشی از سینمای اجتماعی و انسانی پذیرفت، اما برخی منتقدان معتقد بودند که این فیلم‌ها بیشتر بر موضوعات محلی تمرکز داشتند [3]. در سال ۲۰۲۵، جشنواره با انتخاب فیلم‌هایی با مضامین جهانی‌تر، اعطای جوایز به آثار ایرانی مانند Bashu, the Little  Stranger و Inside Amir، و حضور رسول‌اف در هیئت داوران، نگرشی مثبت‌تر و حمایتی‌تر نشان داد، که ممکن است به دلیل هم‌راستایی این فیلم‌ها با موضوعات جهانی جشنواره مانند مسائل مهاجرت باشد. [52] [39] [51]

دید جدید نسبت به جشنواره: سینما به عنوان ابزاری برای تغییر

با نگاهی نو، جشنواره ونیز دیگر تنها یک رویداد سینمایی نیست، بلکه یک پلتفرم برای گفتگوی جهانی است. در ۲۰۲۵، تأکید بر هوش مصنوعی و پایداری زیست‌محیطی نشان می‌دهد که سینما در حال ادغام با فناوری و آگاهی‌بخشی اجتماعی است و می‌تواند آینده‌ای بدون مرز ایجاد کند – جایی که فیلم‌ها نه تنها سرگرم‌کننده، بلکه ابزار نقد اجتماعی هستند [2][23]. همچنین، حضور فیلم‌های سیاسی مانند The Voice of Hind Rajab، نمایش نسخه‌های بازسازی‌شده مانند Bashu, the Little Stranger، و نقش‌آفرینی محمد رسول‌اف در هیئت داوران، جشنواره را به سمت "سینمای متعهد" سوق می‌دهد، جایی که هنرمندان مسئولیت اجتماعی خود را برجسته می‌کنند [45]. تشویق‌های ایستاده طولانی، به‌ویژه برای فیلم‌های سیاسی، نشان‌دهنده تأثیر عمیق این آثار بر مخاطبان بود [12][15]. این دید جدید، ونیز را به عنوان پیشگامی در ترکیب هنر، سیاست، فناوری و پایداری معرفی می‌کند، و آن را از یک جشنواره سنتی به یک رویداد تحول‌آفرین تبدیل کرده است. در آینده، انتظار می‌رود جشنواره بیشتر بر تنوع فرهنگی، نوآوری و موضوعات زیست‌محیطی تمرکز کند، و سینما را به عنوان صدای نسل جدید بازتعریف کند.

منابع

1. "Venice Film Festival 2025: Overview and Highlights." Variety, August 27, 2025. https://variety.com/2025/film/news/venice-film-festival-2025-overview-1236154320/
2. "Venice 2025: Sustainability and Innovation in Focus." Screen Daily, August 30, 2025. https://www.screendaily.com/news/venice-2025-sustainability/5209874.article/
3. "Venice 2025: Festival Highlights and Trends." Screen Daily, September 7, 2025. https://www.screendaily.com/features/venice-2025-highlights/5209875.article/
4. "Venice 2025: Alexander Payne to Chair Jury." Variety, July 15, 2025. https://variety.com/2025/film/news/venice-2025-jury-alexander-payne-1236151234/
5. "Mohammad Rasoulof Joins Venice 2025 Jury." The Hollywood Reporter, July 18, 2025. https://www.hollywoodreporter.com/movies/venice-2025-jury-rasoulof-1236157892/
6. "Venice 2025: Political Films and Environmental Themes." The Guardian, September 5, 2025. https://www.theguardian.com/film/2025/sep/05/venice-2025-environmental-themes/
7. "Venice Film Festival 2025: Winners Announced." Variety, September 6, 2025. https://variety.com/2025/film/news/venice-film-festival-2025-winners-1236154321/
8. "Venice 2025: Giorgio Armani Honored at Closing Ceremony." The Hollywood Reporter, September 6, 2025. https://www.hollywoodreporter.com/movies/venice-2025-armani-tribute-1236157891/
9. "The Voice of Hind Rajab Shocks Venice Audience." The Guardian, September 3, 2025. https://www.theguardian.com/film/2025/sep/03/venice-2025-hind-rajab/
10. "Bashu, the Little Stranger Wins Best Restored Film at Venice 2025." Screen Daily, September 7, 2025. https://www.screendaily.com/news/venice-2025-bashu-restored/5209877.article/
11. "Jim Jarmusch’s Father Mother Sister Brother Wins Golden Lion." The Hollywood Reporter, September 6, 2025. https://www.hollywoodreporter.com/movies/venice-2025-golden-lion-1236157890/
12. "The Voice of Hind Rajab Receives 23-Minute Standing Ovation at Venice." Variety, September 4, 2025. https://variety.com/2025/film/news/venice-2025-hind-rajab-standing-ovation-1236157894/
13. "Venice 2025: Hind Rajab Film Breaks Standing Ovation Record." Mehr News, September 4, 2025. https://www.mehrnews.com/news/venice-2025-hind-rajab-ovation
14. "Venice 2025 Awards: Full List." BBC, September 6, 2025. https://www.bbc.com/culture/venice-2025-awards
15. "Father Mother Sister Brother Gets 21-Minute Ovation at Venice." The Hollywood Reporter, September 1, 2025. https://www.hollywoodreporter.com/movies/venice-2025-jarmusch-ovation-1236157895/
16. "Kate Blanchett Shines in Jarmusch’s Film at Venice." Aftab News, September 1, 2025. https://aftabnews.ir/fa/news/venice-2025-blanchett
17. "The Smashing Machine Receives 15-Minute Ovation at Venice." Variety, September 2, 2025. https://variety.com/2025/film/news/venice-2025-smashing-machine-ovation-1236157896/
18. "Dwayne Johnson Moved to Tears by Venice Ovation." Mehr News, September 2, 2025. https://www.mehrnews.com/news/venice-2025-johnson-ovation
19. "La Grazia by Sorrentino Gets 8-Minute Ovation at Venice." Screen Daily, August 28, 2025. https://www.screendaily.com/news/venice-2025-la-grazia-ovation/5209878.article/
20. "Venice 2025: Jarmusch Wins Golden Lion." Euronews, September 7, 2025. https://www.euronews.com/2025/09/07/venice-2025-jarmusch-golden-lion
21. "Benny Safdie Wins Best Director at Venice 2025." Deadline, September 6, 2025. https://deadline.com/2025/09/venice-2025-best-director-1236158765/
22. "Venice 2025 Awards: Full List." BBC, September 6, 2025. https://www.bbc.com/culture/venice-2025-awards
23. "Venice 2025: Replay AI Film Festival Debut." Screen Daily, September 1, 2025. https://www.screendaily.com/news/venice-2025-replay-ai-festival/5209900.article/
24. "Venice 2025: NETPAC Award for Hijra." Cinema Journal, September 5, 2025. https://cinemajournal.org/venice-2025-netpac-award/
25. "Venice 2024: Isabelle Huppert to Lead Jury." The Hollywood Reporter, July 10, 2024. https://www.hollywoodreporter.com/movies/venice-2024-jury-isabelle-huppert-1236141234/
26. "Venice 2024: Closing Ceremony Highlights." Variety, September 7, 2024. https://variety.com/2024/film/news/venice-2024-closing-ceremony-1236143211/
27. "Venice 2024: Sigourney Weaver Honored at Closing." The Hollywood Reporter, September 7, 2024. https://www.hollywoodreporter.com/movies/venice-2024-weaver-tribute-1236147893/
28. "Venice 2024 Awards: Full List." Deadline, September 7, 2024. https://deadline.com/2024/09/venice-2024-awards-1236148765/
29. "Venice 2024: Ake Bono Wins Best Restored Film." Screen Daily, September 7, 2024. https://www.screendaily.com/news/venice-2024-ake-bono-restored/5199878.article/
30. "Almodóvar’s The Room Next Door Gets 17-Minute Ovation at Venice." Mehr News, September 13, 2024. https://www.mehrnews.com/news/venice-2024-almodovar-ovation
31. "Pitt and Clooney’s Wolfs Gets 4-Minute Ovation at Venice." Mehr News, September 12, 2024. https://www.mehrnews.com/news/venice-2024-wolfs-ovation
32. "Jude Law’s The Order Shines at Venice." Mehr News, September 11, 2024. https://www.mehrnews.com/news/venice-2024-the-order
33. "Venice Film Festival 2024: Winners Announced." Variety, September 7, 2024. https://variety.com/2024/film/news/venice-2024-winners-1236143210/
34. "Pedro Almodóvar’s The Room Next Door Wins Golden Lion." The Hollywood Reporter, September 7, 2024. https://www.hollywoodreporter.com/movies/venice-2024-golden-lion-1236147890/
35. "Vermiglio Wins Grand Jury Prize at Venice 2024." IndieWire, September 6, 2024. https://www.indiewire.com/2024/09/venice-2024-vermilgio-winner-1236149012/
36. "Venice 2025: Political Films Take Center Stage." IndieWire, September 7, 2025. https://www.indiewire.com/2025/09/venice-2025-political-films-1236159012/
37. "Venice 2024: Festival Recap." The Guardian, September 5, 2024. https://www.theguardian.com/film/2024/sep/05/venice-2024-recap/
38. "Venice 2025: Diversity in Focus." Cinema Journal, September 4, 2025. https://cinemajournal.org/venice-2025-diversity/
39. "Venice 2025: Serial Films and Artistic Community." Variety, September 2, 2025. https://www.variety.com/2025/film/news/venice-2025-serial-films-1236157891/
40. "Venice 2025: African Films Budget Diversity." Cinema Journal, September 3, 2025. https://cinemajournal.org/venice-2025-african-films-budget/
41. "Venice 2024: Iranian Films in Focus." Screen Daily, August 28, 2024. https://www.screendaily.com/news/venice-2024-iranian-films/5198765.article/
42. "Venice 2024: Iranian Lineup Announced." Cinema Journal, August 25, 2024. https://cinemajournal.org/venice-2024-iranian-lineup/
43. "Iranian Cinema at Venice 2024." The Guardian, September 1, 2024. https://www.theguardian.com/film/2024/sep/01/venice-2024-iranian-cinema/
44. "Venice 2024: Iranian Films Highlighted." The Hollywood Reporter, September 2, 2024. https://www.hollywoodreporter.com/movies/venice-2024-iranian-films-1236147892/
45. "Venice 2024: Socially Responsible Cinema." IndieWire, September 5, 2024. https://www.indiewire.com/2024/09/venice-2024-social-films-1236149013/
46. "Venice 2024: Iranian Cinema’s Social Themes." BBC, September 3, 2024. https://www.bbc.com/culture/venice-2024-iranian-films
47. "Iranian Cinema at Venice 2025: A Shift to Global Themes." Screen Daily, August 30, 2025. https://www.screendaily.com/features/iranian-cinema-venice-2025/5209876.article/
48. "Venice Days 2025: Iranian Films Shine with Exile Themes." Cinema Journal, September 5, 2025. https://cinemajournal.org/venice-days-2025-iranian-films/
49. "Venice 2025: Less Than Five Grams of Saffron Wins Immersive Award." Screen Daily, September 6, 2025. https://www.screendaily.com/news/venice-2025-saffron-immersive/5209879.article/
50. "Venice 2025: Iranian Short Films in Orizzonti." Cinema Journal, September 3, 2025. https://cinemajournal.org/venice-2025-iranian-shorts/
51. "Venice 2025: Iranian Films Gain Attention." Variety, September 4, 2025. https://www.variety.com/2025/film/news/venice-2025-iranian-films-1236157893/
52. "Venice 2025: Iranian Films in Focus." IndieWire, September 6, 2025. https://www.indiewire.com/2025/09/venice-2025-iranian-films-1236159014/